Kawa a zdrowie – co na to nauka?
Pierwszy i ostatni kwartał roku charakteryzują się największą liczbą zachorowań. Wpływ na to ma wiele czynników, które w dużym stopniu są zależne od naszego stylu życia i higieny. Kiedy dopadają nas infekcje bardzo często zadajemy sobie pytania: Czy w takich dniach picie kawy nam szkodzi czy pomaga? Czy kawa wypłukuje magnez? Jest lekarstwem czy trucizną? Na te pytania można odpowiedzieć słowami Paracelsusa (właśc. Phillippus Aureolus Theophrastus Bombastus von Hohenheim; 1493–1541) – niemieckiego lekarza, alchemika i przyrodnika.
Wszystko jest trucizną i nic nie jest trucizną, bo tylko dawka czyni truciznę.
Omnia sunt venena, nihil est sine veneno. Sola dosis facit venenum. (łac.)
Jest dobrze, czy źle?
O kawie zdania są podzielone, trochę jest tych złych, trochę jest tych dobrych. Nie ma co się więc dziwić, że nieustannie trwają różnorakie badania mające na celu zdobyć jak najwięcej informacji o wpływie kawy na zdrowie.
Wiemy jednak, że umiarkowane spożywanie kawy na co dzień potrafi pozytywnie wpływać na cały układ odpornościowy, jak i poszczególne narządy wewnętrzne. Oczyszczając je czy poprawiając ich pracę za razem zmniejszając ryzyko wielu chorób śmiertelnych.
Pamiętajmy, jesteśmy tym co jemy i pijemy, im jakość produktu jest wyższa, tym lepiej wpływa on na nasze zdrowie. Dlatego zalecamy, używać do sporządzania ulubionego napoju wysokiej jakości ziaren, świeżo palonych, mielonych najlepiej przed zaparzaniem.
Filiżanka kawy gdy jesteśmy przeziębieni, tak czy nie?
Wszyscy wiemy jak to jest przy przeziębieniach, ciężko się zabrać do jakichkolwiek czynności, kawa może nam pomóc w starcie dnia podczas choroby. Czarny napar bogaty jest w antyoksydanty, które pomagają zwalczać zapalenia i polepszają pracę układu odpornościowego.
Filiżanka czy dwie kawy podczas dni choroby pomoże wesprzeć twój układ odpornościowy podczas walki z chorobą. Udowodniono również, że kawa w czasie gorszego samopoczucia potrafi tak samo polepszyć naszą koncentrację, jak i wtedy gdy jesteśmy w pełni zdrowi. Trzeba jednak być ostrożnym z piciem kawy podczas choroby.
Tak samo jak może pomóc, tak samo może spowolnić powrót do zdrowia, gdy używa się jej w nadmiarze. Pamiętaj również o regularnym piciu wody, by się nie odwadniać, to też pomoże wrócić do zdrowia.
Wartości odżywcze i właściwości kawy.
Program o nazwie Positivelly Coffee Programme, którego podjęła się ICO (International Coffee Organisation – Międzynarodowa Organizacja Kawy) we współpracy z Instytutem Informacji Naukowej o Kawie prowadził szereg badań naukowych z których wynika, że umiarkowane picie kawy jest zupełnie bezpiecznie i nie jest możliwe, by stanowiła zagrożenie dla zdrowia i/lub życia.
Zawarte w kawie składniki odpowiedzialne są za wiele pozytywnych procesów zachodzących w naszych organizmach. Prawdopodobnie może nawet pomagać w zapobieganiu rozwojowi niektórych rodzajów nowotworów. [2,3] O tym że w kawie jest nie tylko kofeina ale także inne substancje chemiczne wiadomo już od II połowy XX w.
Do teraz wykryto ponad 700 takich związków [1]. Do najważniejszych z nich należą; węglowodany, tłuszcze, proteiny, kwasy roślinne, alkaloidy, takie jak kofeina, minerały oraz substancje aromatyczne. Zawartość substancji jest różna w zależności od tego czy ziarno jest zielone, wypalone, czy już gotowym naparem. Co więcej, proporcje poszczególnych substancji i ich ilość, różnią się dla każdego gatunku roślin z rodzaju Coffea.
Na ostateczny skład kawy ma wpływ również to, skąd pochodzi m.in. rodzaj gleby, klimat, sposób uprawy. Nadużywanie kofeiny na przestrzeni lat może prowadzić nawet do uzależnienia i powodować wiele niekorzystnych objawów takich jak; uczucie niepokoju czy bezsenność. Kofeina z powodu nasilania objawów chorób psychicznych i hamowania działania leków zdecydowanie jest odradzana ludziom z takimi przypadłościami. Ograniczone spożycie kofeiny zaleca się również kobietom w ciąży.
Ile kawy dziennie powinno się wypijać?
Mgr Dietetyk Sandra Ataniel uważa, że prozdrowotne właściwości kawy są obserwowane przy jej umiarkowanym spożyciu, wynoszącym ok. 300-400 mg kofeiny dziennie, co odpowiada mniej więcej pięciu niewielkim filiżankom (o poj. 125 ml). Nasza rada, aby zaparzać kawę z odmiany ziaren Arabica, która jest szlachetną odmianą kawy i zwiera o 50% kofeiny mniej niż Robusta .
Tu znajdziecie porównanie tych gatunków kaw. Innymi składnikami wartymi uwagi jest grupa związków polifenolowych (nadają smak i aromat). Substancje te posiadają bardzo złożone efekty biologiczne np. działanie przeciwnowotworowe związane z aktywnością antyoksydacyjną i wychwytem wolnych rodników tlenowych, hamowanie powstania blaszki miażdżycowej, działanie przeciwzapalne, działanie antybakteryjne, opóźnienie rozkładu witaminy C w organizmie, zdolność wiązania metali ciężkich z diety.
Już w XIX w. przeprowadzone we Włoszech na ok 7 tys. dorosłych osobach badania, wykazały zmniejszenie nasilenia i częstotliwości występowania ataków duszności, dzięki kofeinie która poszerzała oskrzela, aż o 23% u osób pijących 2 filiżanki kawy dziennie. Regularne lecz umiarkowane picie kawy, 2-3 filiżanek czarnego naparu dziennie wpływa na rozszerzenie arterii serca i zwiększa przepływ krwi, dzięki czemu wpływa na ukrwienie organizmu. Arterie znajdujące się w mózgu są zwężane, co ogranicza skłonność do bólów migrenowych.
Kofeina powoduje także spalanie tłuszczy. Stwierdzono, że umiarkowane picie kawy może stanowić składnik kuracji odchudzającej [4-8]. Kawa jest także często stosowana jako składnik kosmetyków wpływających na „rzeźbienie” sylwetki.
W badaniach Framinghama, które obejmują aż 12 lat obserwacji, zostało ukazane to, że spożywanie nawet 1 filiżanki kawy na dobę zwiększa ryzyko złamań w obrębie stawów biodrowych o ok 69% [9] Mimo to zostało także wykazane, że picie kawy obniża ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2. Niezależnie od płci [1]. Niektóre badania z ostatnich lat wykazują także istotne zmniejszenie ryzyko choroby Parkinsona. [10,11] Co więcej w jednym z Centrów Badań Stomatologicznych w USA stwierdzono, że kawa dzięki garbnikom może przeciwdziałać próchnicy.
Wszystko z umiarem, a będzie ci dane.
Należy jednak pamiętać o tym, że wpicie kawy w nadmiarze może mieć negatywne skutki, będą odczuwalne przy dziennej dawce przekraczającej 750 mg kofeiny. Kofeina w takich ilościach może powodować bóle i zawroty głowy, rozdrażnienie, rozkojarzenie. Nadmierne ilości kawy też potrafią wypłukiwać z naszego organizmu cenne witaminy.
Nie zapominajmy więc by nie przesadzać z naszym ulubionym czarnym naparem. Nadmiernego picia kawy powinni przede wszystkim unikać wszyscy chorzy na nadciśnienie tętnicze po 65 roku życia. Jeżeli bardzo lubicie smak kawy, a musicie redukować spożycie kofeiny jest na to rozwianie.
Kawa bezkofeinowa – ekologiczne i nowoczesne i technologie pozbywają kawę kofeiny nawet w 99,9% – kawa zachowuje swój smak i aromat. Firma Swiss Water opatentowała technologię usuwania kofeiny tylko przy użyciu czasu i wody.
Źródło „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2012, Tom 18, Nr 1”, Wioletta Żukiewicz-Sobczak, Ewelina Krasowska, Paweł Sobczak, Andrzej Horoch, Andrzej Wojtyła, Jacek Piątek. Wpływ spożycia kawy na organizm człowieka.
Piśmiennictwo. 1. Kosicka T, Kara-Perz H, Głuszek J. Kawa – zagrożenie czy ochrona. Przew Lek. 2004; 9: 78-83. 2. Sargeant S. Kawowe panaceum. Przegl Gastronomiczny 2005; 2: 29. 3. Wasilewski D. Kawowy test. Przegl Gastronomiczny. 2004; 3: 44. 4. Holmes R, Goodman HO, Assimos DG. Contribution of dietary oxalate to urinary oxalate excretion. Kidney Int. 2001; 59: 270–276. 5. Zheng G, Sayam K, Okubo T, Juneja LR, Oguni I. Anti-obesity effects of three major components of green tea, catechins, caffeine and theanine, in mice. In Vivo 2004;18:55-62. [Abstract/Free Full Text] 6. Cheung WT, Lee CM, Ng TB. Potentiation of the antioipolytic effect of 2-chloroadenosine after chronic caffeine treatment. Pharmacology. 1988; 36: 331-9. 7. Muroyama K, Murosaki S, Yamamoto Y, Odaka H, Chung HC, Miyoshi M. Anti-obesity effects of a mixture of thiamin, arginine, caffeine, and citric acid in non-insulin dependent diabetic KK mice. Nutr Sci Vitaminol. (Tokyo) 2003; 49: 56-63. 8. Greenberg JA, Owen DR, Geliebter A. Decaffeinated Coffee and Glucose 9. Kiel DP, Felson DT, Hannan MT, et al. Caffeine and the risk of hip fracture: the Framingham Study. Am J Epidemiol. 1990; 132: 675-84. 10. Ragonese P, Salemi P, Morgante L, et al. A case-control study on cigarette, alkohol, and coffee consumption preceding Parkinson’s disease. Neuroepidemiology. 2003; 22(5): 297-304, 11. Tan EK, Tan C, Fook-Chong SM, et al. Dose-dependent protective effect of coffee, tea, and smoking in Parkinson’s disease: a study in ethnic Chinese. J Neurol Sci. 2003; 216(1): 163-7. Źródło: Przemysław Mastalerz, Ekologiczne kłamstwa ekowojowników, Wydawnictwo Chemiczne, 2012, s. 28
Brandan Augustin, 27.03.2020
