Kawa speciality

Co to jest kawa speciality?

Nawet dla osób znających podstawy języka angielskiego powyższy termin przywołuje jednoznaczne skojarzenia — specjalny, specjalistyczny. To słuszne skojarzenia. Kawa speciality zwana inaczej single origin to w dosłownym tłumaczeniu „pojedyncze pochodzenie”, co w branży kawowej oznacza ziarna, pochodzące z jednego zbioru. To jeden gatunek kawy z konkretnej uprawy w danym regionie. Kawa speciality to produkt z wyższej półki, dla wymagających smakoszów oraz prawdziwych koneserów „małej czarnej”. Już w latach 70. określenie to zyskało miano kompozycji, składającej się z wysokiej jakości ziaren gatunku Arabica, hodowanych w ściśle określonym mikroklimacie.

W niedługim czasie doprecyzowano definicję kawy speciality, stosując metodę klasyfikacji ziarna, opracowaną przez SCAA (Amerykańskie Stowarzyszenie Kawy Wysokiej Jakości). W stupunktowej skali ziarna kawy muszą otrzymać przynajmniej 80 punktów, aby móc zostać wyróżnionym jako kawa speciality.

Co wpływa na unikatowość kawy speciality?

Zanim dany gatunek kawy zdobędzie ten status, musi przejść wieloetapowy proces oceny przez certyfikowanego specjalistę do badania jakości kawy. Wyselekcjonowane ziarna kawy speciality to efekt testów, mających na celu zaszeregowanie kawy do „speciality coffee” lub „non speciality coffee” (tzw. kawa komercyjna). Przebieg procesu wygląda następująco:

1. Określenie liczby i rodzaju defektów zielonego, surowego ziarna, badanie koloru, wilgotności oraz obecności zapachów obcych (kawa znakomicie chłonie inne aromaty).

2. Badanie próbki pod kątem nienaturalnie jaśniejszej barwy ziaren (wypalić się tak mogą ziarna niedojrzałe lub spleśniałe).

3. Cup tasting, czyli ocena sensoryczna mi.in. aromatu (suchego i mokrego), smaku, kwasowości, słodyczy, ale też posmaku.

Dzięki tak rygorystycznie przeprowadzonej kontroli konsumenci wiedzą, że kawa speciality to unikalność ziaren i gwarancja jakości.

Single origin — kontynentalne wariacje dla podniebienia

Kluczowym elementem wyróżniającym kawę jest smak i aromat. Delikatnie unoszący się dymek oraz rozchodzący po pomieszczeniu aromat wyraźnie pobudzają nasze zmysły. Kawę speciality można porównać do wina. Zarówno w jednym, jak i drugim przypadku na ich smak wpływają:

– obszar geograficzny występowania,

– klimat panujący w danym regionie,

– stopień nasłonecznienia,

– rodzaj podłoża,

– częstotliwość opadów,

– stan i wilgotność powietrza,

– położenie plantacji względem poziomu morza.

Kawa uprawiana w krajach afrykańskich (Etiopia, Kenia, Rwanda) wyróżniają się korzennym smakiem z domieszką nuty kwiatowej oraz owocowej. Można je określić jako delikatne, świeże, a przy tym lekko cytrusowe. Mają zbilansowaną kwasowość – bardzo łagodną, prawie niewyczuwalną. To, co wyróżnia kawy speciality z Azji i Oceanii to posmak gorzkiej czekolady, herbaty, owoców tropikalnych i orzechów. Oprócz tego są bardzo mało kwasowe. Plantacje znajdują się głównie w Indonezji, Indiach czy Birmie w rejonach lesistych.

Sympatykom słodkości przypadną do gustu ziarna kawy, pochodzące z Ameryki Południowej. Esencję tworzą nuty miodu, wanilii oraz czekolady. Do tego szczypta karmelu i orzechów. Nieco mniej słodki smak można odnaleźć w kawie speciality uprawianej w Ameryce Środkowej, gdzie dominują kakao, orzechy włoskie, karmel i czekolada. Aby zachować jak najbardziej oryginalny smak, kawę speciality oferuje się w wersji lekko lub średnio palonej.

Skąd wiem, jaka kawa trafi w mój gust?

Nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Na rynku najczęściej dostępne są mieszanki (tzw. blendy) różnych gatunków lub też kawy speciality. Tak, jak w przypadku ulubionych bądź nielubianych potraw również gatunki kawy wybieramy według własnego uznania. Jedni preferują mocne espresso, inni nie wyobrażają sobie napoju bez mleka. Chcąc poznać smak kawy typowy dla danego regionu, warto pokusić się o kupno single origin. To podróż zmysłów w nieznane oraz odkrywanie cennych walorów danego miejsca. Dzięki temu trafisz idealnie w swój gust i będziesz mógł napawać się smakiem z każdym łykiem wonnych ziaren kawy speciality.